ข่าววิชาการ-วิจัย-สัมมนา

          มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ นำโดย อาจารย์.ดร.ฉวีวรรณ คล่องศิริเวช ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ศรีรัตน์ กสิวงศ์ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.สุปรียา ยืนยงสวัสดิ์ และอาจารย์เทวา จึงวัฒนกิจ สำนักวิชาเภสัชศาสตร์ ร่วมกับ เจ้าหน้าที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพประจำตำบลบ้านทุ่งชน พร้อมด้วยคณะทำงานศูนย์บริการวิชาการ ลงพื้นที่สำรวจสมุนไพรท้องถิ่นและภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านการใช้สมุนไพร เมื่อวันที่ 21  พฤษภาคม พ.ศ.2563 ณ ชุมชนสาธิตวลัยลักษณ์พัฒนา อ.ท่าศาลา จ.นครศรีธรรมราช 

          โครงการพัฒนาผลิตภัณฑ์น้ำมันนวดสมุนไพรเพื่อส่งเสริมสุขภาวะชุมชน ภายใต้การดำเนินโครงการวิชาการรับใช้สังคม (Social engagement) ประจำปี 2563 มุ่งเน้นให้ชุมชนเกิดองค์ความรู้เกิดต้นแบบผลิตภัณฑ์น้ำมันนวดสมุนไพรเพื่อสุขภาวะด้านสุขภาพกลุ่มเป้าหมายที่มีอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อได้แก่ ผู้ป่วยติดบ้าน ติดเตียง ผู้ดูแลผู้ป่วย และประชาชนทั่วไป ตลอดจนส่งเสริมการรวมกลุ่มองค์กรชุมชน สามารถผลิตได้เป็นผลิตภัณฑ์ของชุมชน ท้องถิ่นเพื่อเป็นสินค้าของชุมชน และสร้างเศรษฐกิจฐานรากของชุมชนให้มั่นคงและยั่งยืนต่อไป โดยได้การดำเนินโครงการที่ผ่านมา ได้ดำเนินการลงพื้นที่สำรวจข้อมูลและประเมินคัดกรองสภาพปัญหาภาวะสุขภาพชุมชน และการใช้ยาที่ถูกต้องและปลอดภัยในกลุ่มผู้ป่วยติดบ้าน/ติดเตียง (ร่วมกับสำนักวิชาสหเวชศาสตร์) จำนวน 12 ราย พบว่า กลุ่มเป้าหมายดังกล่าว พบปัญหาสุขภาพด้านความสามารถทางการเคลื่อนไหว มีอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ รวมถึงผู้ดูแลผู้ป่วยที่ต้องใช้แรงในการเคลื่อนย้ายผู้สูงอายุติดบ้านติดเตียง นอกจากนี้ ชุมชนสาธิตวลัยลักษณ์ซึ่งมีประชากรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกร และรับจ้าง จึงมีปัญหาอาการปวดเมื่อยจากการทำงาน 
         

            ในการนี้ อาจารย์.ดร.ฉวีวรรณ คล่องศิริเวช ในฐานะหัวหน้าโครงการและคณะทำงานโครงการฯ ได้ประชุมและลงพื้นที่สำรวจสมุนไพรท้องถิ่น เพื่อบูรณาการความร่วมมือออกแบบพัฒนาตำรับยาสมุนไพรร่วมกัน โดยมีสาระสำคัญ ดังนี้

1) บทบาทของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพประจำตำบล กับ งานบริการสุขภาพด้านแพทย์แผนไทยและภูมิปัญญาสมุนไพรท้องถิ่น โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพประจำตำบลบ้านทุ่งชน ถือว่าเป็น 1 ใน 4 ของอำเภอท่าศาลา ที่มีบริการสุขภาพด้านแพทย์แผนไทยและภูมิปัญญาสมุนไพรท้องถิ่นและเจ้าหน้าที่เฉพาะทาง ได้แก่ บริการด้านแพทย์แผนไทย หัตถการด้านแพทย์แผนไทย ได้แก่ การนวดไทย การประคบสมุนไพร การอบไอน้ำสมุนไพร การดูแลมารดาหลังคลอด การพอกยาสมุนไพร (สูตรการพอกเย็น (ส่วนผสม ฟ้าทลายโจร ดินสอพอง ว่านหางจระเข้) และสูตรพอกร้อน (ส่วนผสม ข้าวสาร ผักเสี้ยนผี) มุ่งบริการกลุ่มผู้รับบริการ 3 กลุ่มหลัก ได้แก่ มารดาหลังคลอด กลุ่มทางระบบประสาท ติดบ้านติดเตียง และโรคปวดเข่าปวดข้อ  มีพอกหัวเข่า กักน้ำมันของแพทย์แผนไทย อบน้ำยา นอกจากนี้ยังมี ทุนทางวัฒนธรรม ปราชญ์ชาวบ้านด้านสมุนไพรท้องถิ่นในชุมชน และกลุ่มอาสาสมัครสาธารณสุขชุมชน  
2) พืชสมุนไพรที่พบมากในพื้นที่ คือ ผักเสี้ยนผี ทั้งนี้ คณะทำงานจะนำข้อมูลเบื้องต้น เพื่อออกแบบและพัฒนาสูตรตำรับยาสมุนไพรเพื่อใช้ในครัวเรือนที่มีกลุ่มผู้ป่วยติดบ้าน/ติดเตียง และผู้มีอาการปวดเมื่อยจากการทำงาน ตลอดจนถ่ายทอดองค์ความรู้เชิงปฏิบัติการผลิตน้ำมันนวดสมุนไพรให้กับกลุ่มชุมชนและต่อยอดพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ชุมชน ในขั้นการดำเนินงานต่อไป